मराठी व्याकरण विशेषण

ही पोस्ट तुमच्या मित्रांबरोबर शेअर करा. अधिक माहिती साठी या पेज ला लाईक करा.

मराठी व्याकरण विशेषण व त्याचे प्रकार 

विशेषण :

नामाबद्दल विशेष माहिती सांगणार्‍या शब्दास विशेषण असे म्हणतात.

उदा.

• चांगली मुले
• काळा कुत्रा
• पाच टोप्या

विशेषण – चांगली, काळा, पाच
विशेष्य – पिशवी, कुत्रा, टोप्या

विशेषणाचे प्रकार :

• गुणवाचक विशेषण
• संख्यावाचक विशेषण
• सार्वनामिक विशेषण

1. गुणवाचक विशेषण :

नामाचा कोणत्याही प्रकारचा गुण किंवा विशेष माहिती दाखविणाऱ्या विशेषणाला “गुणवाचक विशेषण” असे म्हणतात.

उदा.

• हिरवे रान
• शुभ्र ससा
• निळे आकाश

2. संख्या विशेषण :

ज्या विशेषणांच्या योगाने नामाची संख्या दाखविली जाते त्यास संख्या विशेषण असे म्हणतात.

संख्या विशेषणाचे पाच प्रकार आहेत.

• गणना वाचक संख्या विशेषण
• क्रम वाचक संख्या विशेषण
• आवृत्ती वाचक संख्या विशेषण
• पृथ्वकत्व वाचक संख्या विशेषण
• अनिश्चित संख्या विशेषण

1. गणना वाचक संख्या विशेषण :

ज्या विशेषणाचा उपयोग वस्तूची गणती किंवा गणना करण्यासाठी होतो त्या विशेषणाला गणनावाचक विशेषण असे म्हणतात

उदा.

• दहा मुले
• तेरा भाषा
• एक तास
• पन्नास रुपये

गणना वाचक संख्या विशेषणाचे तीन प्रकार पडतात
1. पूर्णाक वाचक – पाच, सहा, अठरा, बारा.
2. अपूर्णाक वाचक – पावशेर, अर्धा, सव्वा, दीड.
3. साकल्य वाचक – पाचही मैत्रिणी, दोन भाऊ.
2. क्रमवाचक संख्या विशेषण :

वाक्यामधील जे विशेषण वस्तूचा क्रम दर्शविते त्या विशेषणाला क्रमवाचक विशेषण असे म्हणतात.

उदा.

• पहिल दुकान
• सातवा बंगला
• पाचवे वर्ष

3. आवृत्ती वाचक संख्या विशेषण :

वाक्यामधील जे विशेषण संख्येची किती वेळा आवृत्ती झाली ते दर्शविते त्यास आवृत्तिवाचक विशेषण असे म्हणतात.

उदा.

• तिप्पट मुले
• दुप्पट रस्ता
• दुहेरी रंग

4. पृथ्वकत्व वाचक संख्या विशेषण :

जी विशेषणे पृथ्वकत्व म्हणजे वेगळा बोध करून देतात त्यांना पृथ्वकत्व वाचक संख्या विशेषण असे म्हणतात.

उदा.

• मुलींनी पाच-पाच चा गट करा
• प्रत्येकाने चार-चार प्रश्न सोडवा

5. अनिश्चित संख्या विशेषण :

ज्या विशेषणाव्दारे नामाची निश्चित संख्या व्यक्त होत नाही अशा विशेषणाला अनिश्चित संख्या विशेषण असे म्हणतात.

उदा.

• काही मुले
• थोडी जागा
• भरपूर पाणी

3. सार्वनामिक विशेषण :

सर्वनामांपासून बनलेल्या विशेषणांना सार्वनामिक विशेषण असे म्हणतात.

उदा.

• हे झाड
• ती मुलगी
• तो पक्षी

मी, तू, तो, हा, जो, कोण, काय ही सर्वनामे अशावेळी नेहमीच मूळ स्वरुपात न येता सर्वनामास विभक्तीची प्रत्यय लागून त्यांच्या रूपात पुढील प्रमाणे बदल होतो.

• मी – माझा, माझी,
• तू – तुझा, तो-त्याचा
• आम्ही – आमचा, तुम्ही-तुमचा, ती-तिचा
• हा – असा, असला, इतका, एवढा, अमका
• तो – तसा, तसला, तितका, तेवढा, तमका
• जो – जसा, जसला, जितका, जेवढा
• कोण – कोणता, केवढा